Türkiye Avrupa’da En Yüksek Oranda Eşitsizliğe Sahip Ülke!
Dünya Bankası'nın Yoksulluk ve Eşitsizlik Platformu'ndan (PIP) elde edilen verilere göre, Sahra Altı Afrika ve Latin Amerika, küresel ölçekte en yüksek eşitsizlik oranlarına sahip bölgeler olarak öne çıkıyor. Türkiye ise Avrupa bölgesinde eşitsizliğin en fazla olduğu ülke olarak dikkat çekiyor.
Eşitsizlik, bir ülkedeki farklı gruplar arasında gelir, tüketim, servet veya fırsatların adaletsiz dağılımını ifade eder. Bu durum, uzun zamandır sürdürülebilir kalkınmanın önündeki en önemli engellerden biri olarak kabul ediliyor. Yüksek düzeyde eşitsizlik, yoksulluğun azaltılmasını ve ekonomik büyümeyi engellerken, eğitim fırsatlarına erişimi sınırlayabilir ve bir ülke içindeki sosyal uyumu zayıflatabilir.
Dünya Bankası, bu bağlamda yakın zamanda "2024 Yoksulluk, Refah ve Gezegen Raporu"nu yayımladı. Rapor, küresel yoksulluk, gelir eşitsizliği ve iklim değişikliği arasındaki ilişkileri ele alıyor.
Küresel Eşitsizlik Haritası
Yoksulluk ve Eşitsizlik Platformu'ndan alınan en son verilere göre, 52 ülke yüksek eşitsizlik seviyelerine sahip olarak tanımlandı. Harita, yüksek eşitsizlik seviyelerinin çoğunlukla Sahra Altı Afrika ve Latin Amerika'da yoğunlaştığını gösteriyor. Diğer tarafta ise, Gini Endeksi'nin düşük olduğu Nordik ve Doğu Avrupa ülkeleri dikkat çekiyor.
Türkiye’de Eşitsizlik Durumu
Türkiye, Avrupa bölgesindeki diğer ülkelere kıyasla daha yüksek eşitsizlik oranlarıyla öne çıkıyor. Türkiye'nin Gini Endeksi 44.4 ile bölgedeki en yüksek orana sahip ülke konumunda. Bu durum, Türkiye’deki gelir ve servet dağılımının daha adaletsiz olduğuna işaret ediyor.
Yüksek Eşitsizlik ve Ekonomik Gelişmişlik
Dünya Bankası'na göre, yüksek eşitsizlik genellikle düşük ve orta gelirli ülkelerde, özellikle de kırılgan ve çatışma yaşayan bölgelerde daha yaygın. Ancak, yüksek gelirli ülkeler arasında da yüksek eşitsizlik görülebiliyor. Örneğin, Şili, Panama, ABD ve Uruguay gibi ülkeler de yüksek eşitsizlik oranlarına sahip. Öte yandan, orta gelirli ülkelerin yaklaşık beşte ikisi ve düşük gelirli ülkelerin üçte biri de yüksek eşitsizlik seviyeleri gösteriyor.
Eşitsizlikteki Eğilimler
Yoksulluk ve Eşitsizlik Platformu’ndaki verilerin analizinde iki önemli eğilim öne çıkıyor: İlk olarak, son yıllarda son derece eşitsiz ülkelerin sayısında azalma görüldü. 2000 yılında 77 olan yüksek eşitsizlik seviyelerine sahip ülke sayısı, 2022’de 52’ye düştü. İkinci önemli eğilim ise, son on yılda veriye sahip ülkelerin sayısının belirgin şekilde azalması oldu. Bu, ülkeler arasında eşitsizliğe dair daha fazla veri toplama ve analiz yapma konusunda bir farkındalık artışına işaret edebilir.
Gini Endeksi Nedir?
Gini Endeksi, gelir dağılımındaki eşitsizliği ölçmek için kullanılan bir istatistiki araçtır. İtalyan istatistikçi Corrado Gini tarafından 1912’de geliştirilen bu endeks, özellikle ekonomik eşitsizliği incelemek, gelir dağılımını ölçmek ve bir nüfus içindeki refahın dağılımını belirlemek için yaygın olarak kullanılır. Endeksin değeri 0 ile 100 arasında değişir. 0, tamamen eşit bir dağılımı (herkesin aynı geliri aldığı durumu), 100 ise tam eşitsizliği ifade eder.
Sonuç
Dünya Bankası'nın raporu, küresel eşitsizliğin boyutlarını ve bu eşitsizliğin yoksulluk, eğitim fırsatları ve sosyal uyum gibi alanlar üzerindeki etkilerini gözler önüne seriyor. Türkiye'nin Avrupa'da en yüksek eşitsizlik oranına sahip ülke olması, içsel eşitsizliklerle mücadele etme gerekliliğini daha da önemli kılıyor. Eşitsizlikle mücadele, sadece ekonomik büyüme değil, aynı zamanda sosyal dengeyi ve toplumsal huzuru sağlamak için de kritik bir öneme sahip.
