Ümit Yenişehirli: Oruç, Neden Ay Takvimine Göre?
Ümit Yenişehirli, Ramazan ayının gelişiyle birlikte, oruç ibadetinin neden ay takvimine göre yapıldığını anlatan bir yazı kaleme aldı. İşte o yazı...
Mübarek Ramazan geldi ve bugün ilk oruçlar tutuluyor. Ramazan ve oruç söz konusu olduğunda, bu yıl da bazı tartışmaların gündeme gelmesi bekleniyor. Her yıl olduğu gibi, “Ramazan sabitlensin” gibi uçuk teklifler yine duyulabilir. Ancak İslam âlimleri, Ramazan’ın ve oruç ibadetinin ay takvimine göre yapılmasındaki hikmeti net bir şekilde açıklamışlardır.
Başka Dinlerin Oruçları Sabit
Son dönemin büyük İslam âlimlerinden Pakistanlı Prof. Dr. Muhammed Hamidullah (v. 2002), "Ramazan Orucunun Hikmeti" başlıklı makalesinde, İslam’daki oruç sisteminin ay takvimine bağlı olmasını değerlendirmiştir. Hamidullah, Hristiyanlar, Yahudiler ve Hindular gibi diğer dinlerin güneş yılı kullandığını, bu sebeple oruçlarının her zaman aynı mevsime denk geldiğini belirtmiştir. Ancak Müslümanlar ay takvimi kullandıkları için, Ramazan ayı tüm yıl boyunca farklı mevsimlere yayılmaktadır.
Değişik Ülkelerde, Değişik Mevsimler
Hangi sistemin daha iyi olduğunu sorguladığınızda, dünya genelindeki her bölgede aynı mevsimlerin hüküm sürmediğini görürüz. İnsanlar her türlü hava koşuluna dayanabilir. Ülkeler arasında sıcaklık ve soğukluk değişiklik gösterir. Örneğin, kış Mecca’da ılıman bir mevsimken, Kanada ve Kuzey Avrupa gibi kutup bölgelerinde durum farklıdır ve yaz mevsimi daha uygun olur. Ekvatora yakın bölgelerde ise tam tersine, yaz ayları oldukça sıcak geçer.
Bütün Mevsimleri Dolaşan Ramazan
Dünyanın farklı yerlerinde yaşayan insanlar için, oruç tutma zamanının sabit olması bazılarına kolaylık, diğerlerine ise zorluk yaratırdı. Eğer oruç belirli bir mevsimde sabit kalsaydı, örneğin bir ülkede yaz mevsimine denk gelirken, diğerinde kışa denk gelebilirdi. Oysa ay takvimine dayalı oruç sistemi, zamanla değişerek her sene farklı bir mevsime denk gelir ve herkes için bir denge sağlanmış olur. Ayrıca, bu sistem kişinin her mevsim oruç tutmaya alışmasını sağlar.
İslam Her Sene Ocak Ayını Emretseydi…
Eğer İslam, her yıl Ocak ayında oruç tutmayı emretmiş olsaydı, bu durum bir kısım Müslümanlar için her zaman yaz, diğerleri için ise her zaman kış olacaktı. Bu da birliğin sağlanamamasına neden olurdu. Dünya yarım kürelerine göre değişen mevsimler, oruç ibadetinin aynı dönemde tutulamaması anlamına gelirdi. Kısacası, İslam’ın önerdiği ay takvimi sistemi, en uygun ve en dengeli çözümdür.
Sonuç olarak, İslam’ın koyduğu oruç takvimi, sadece bir ibadet değil, dünya genelinde birliğin ve dayanışmanın simgesidir. Hem zorlukları hem de kolaylıkları bir arada barındıran bu sistem, insanın her mevsimde oruç tutmasına ve her türlü koşula dayanabilmesine yardımcı olur.
