Kredi Kartı Sorunları Derinleşiyor: Milyonlar Borç Kıskacında
Türkiye'de kredi kartı borçlusu sayısı hızla artıyor. İstanbul Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi ve Tüketici Hukuku Uzmanı Prof. Dr. Ebru Ceylan, 2024 yılı sonu itibarıyla 1 milyon 375 bin kişinin kredi kartı borcu nedeniyle takibe alındığını açıkladı. Bankaların takipteki alacaklarının Merkez Bankası faiz oranlarındaki artışla birlikte ciddi seviyelere ulaştığını belirten Ceylan, kredi kartı kullanıcılarının yaşadığı sorunların her geçen gün derinleştiğine dikkat çekti.
Asgari Ödeme Tutarları Yükseldi, Gecikme Faizleri Yüksek
Tüketicilerin büyük kısmının borçlarını sadece asgari tutar üzerinden ödeyebildiğini vurgulayan Prof. Dr. Ceylan, bu durumun borç sarmalını daha da büyüttüğünü söyledi. BDDK'nın 26 Eylül 2024 tarihli kararıyla, 50 bin TL altındaki kartlar için asgari ödeme oranı %20'ye, 50 bin TL üzerindeki kartlar için ise %40'a yükseltildi.
Öte yandan Merkez Bankası’nın 27 Eylül 2024 tarihli kararıyla kredi kartı faiz oranları da borç durumuna göre yeniden belirlendi. Bu kararlar, borcunu ödemekte güçlük çeken milyonlarca vatandaş için ciddi bir yük anlamına geliyor.
Kredi Kartı Sözleşmelerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Ceylan, kredi kartı sözleşmelerinin bankalar tarafından tek taraflı hazırlandığını ve bu nedenle tüketicilerin sözleşme şartlarını dikkatle incelemesi gerektiğini belirtti. 5464 sayılı Kanun’un 24. maddesi gereği, kredi kartı sözleşmesinin bir örneğinin tüketiciye verilmesi zorunlu.
"Tüketici aleyhine dengesizlik yaratan haksız sözleşme şartları hukuken geçersizdir. Ayrıca, sözleşmede yer almayan faiz, komisyon ve masrafların tahsil edilmesi de yasaktır." diyen Ceylan, tüketicilerin haklarını korumak için hukuki yolları kullanmaktan çekinmemesi gerektiğini ifade etti.
Kredi Kartı Aidatları Yasal Mı?
2025 yılı itibarıyla kredi kartı aidatlarının ciddi şekilde arttığını belirten Ceylan, bu ücretlerin yasal olup olmadığı yönündeki tartışmaların sürdüğünü dile getirdi. TCMB’nin 7 Mart 2020 tarihli tebliğine göre bankalar, tüketicilere aidatsız kredi kartı seçeneği sunmak zorunda.
Ayrıca sanal kredi kartlarından üyelik ücreti alınamayacağını, tüketici onayı varsa yıllık kart aidatı ve ek kart ücreti alınabileceğini belirten Ceylan, bu ücretlerin iadesi için Tüketici Hakem Heyetlerine başvurulabileceğini hatırlattı.
Hakem Heyeti Yoluyla İade Mümkün
Ceylan, “Kredi kartı aidatı iadesi için vatandaşlarımız, e-Devlet üzerinden ya da TÜBİS sistemi aracılığıyla masrafsız şekilde Tüketici Hakem Heyetlerine başvuru yapabilir. Bu haklarını kullanmalılar” ifadelerini kullandı.
Uyarı: Bilinçsiz Kullanım Finansal Krize Sürükleyebilir
Prof. Dr. Ceylan, açıklamasının sonunda vatandaşlara şu çağrıyı yaptı:
"Tüketiciler, kredi kartı sözleşmelerini okumadan imzalamamalı, aidatlar ve faiz oranları konusunda bilinçlenmeli ve haksız uygulamalara karşı hukuki haklarını kullanmaktan çekinmemelidir."
