Bugün, 8 Kasım 2024’te, Azerbaycan halkı 4. kez Zafer Günü’nü kutluyor. 2020 yılında Azerbaycan ordusunun büyük bir azimle elde ettiği Karabağ zaferi, ülkenin toprak bütünlüğünü yeniden sağlarken, tarih boyunca süregelen iki kardeş devlet olan Türkiye ve Azerbaycan’ın dayanışmasını da gözler önüne sermişti. İki Devlet, Tek Millet anlayışıyla kenetlenen Türkiye ve Azerbaycan, bu süreçte askeri, diplomatik ve manevi destekle güçlerini birleştirerek Karabağ’ın özgürlüğüne kavuşmasında büyük bir rol oynadı.
Karabağ Süreci ve Azerbaycan'ın Zafer Yolu
Karabağ süreci, Azerbaycan ve Ermenistan arasında yıllardır süren Dağlık Karabağ üzerindeki ihtilafla şekillenen uzun bir çatışma ve barış sürecidir. Karabağ, Azerbaycan toprakları içinde yer almakla birlikte, Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından bölgeyi kontrol eden Ermenistan destekli ayrılıkçı güçlerce işgal edilmiş ve iki ülke arasında ciddi bir gerilim hattı oluşmuştur.
İlk Çatışmalar ve 1994 Ateşkesi
Karabağ çatışmaları, 1988 yılında Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ bölgesinde Ermeni ayrılıkçılar tarafından başlatılan bağımsızlık talepleriyle şiddetlendi. 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılması ile bu ihtilaf, silahlı bir çatışmaya dönüştü ve 1994'e kadar devam eden yoğun bir savaş süreci yaşandı. Bu süreçte binlerce insan hayatını kaybetti, yüz binlerce Azerbaycanlı yerinden edildi ve Karabağ’ın büyük bir bölümü Ermenistan destekli ayrılıkçı güçlerin kontrolüne geçti. 1994 yılında ateşkes ilan edilse de Karabağ’daki fiili durum devam etti ve barış sağlanamadı.
Yıllar Süren Diplomasi ve 2020 Savaşı
1994 ateşkesinden sonra Azerbaycan ve Ermenistan arasında barış sağlanması amacıyla AGİT Minsk Grubu çerçevesinde diplomatik görüşmeler yapıldı. Ancak bu süreçte somut bir çözüm sağlanamadı. 2020 yılına gelindiğinde, Ermenistan tarafından sık sık ihlal edilen ateşkes anlaşması yeniden büyük bir çatışmaya dönüştü. 27 Eylül 2020’de başlayan çatışmalar, 44 gün süren ve Vatan Muharebesi olarak adlandırılan bir savaşa dönüştü. Azerbaycan ordusu, bu süreçte kapsamlı bir harekât başlatarak Karabağ’ın işgal altındaki topraklarını geri almak için ilerledi.
Türkiye’nin Destek ve Dayanışması
Bu savaş sürecinde Türkiye, Azerbaycan’a güçlü bir destek sağladı. İki Devlet, Tek Millet anlayışıyla hareket eden Türkiye, Azerbaycan’ın yanında olduğunu her alanda gösterdi. Türkiye'nin verdiği askeri ve diplomatik destek, Azerbaycan ordusunun teknolojik üstünlüğünü güçlendirdi. Türkiye'nin savunma sanayii alanında sağladığı İHA ve SİHA desteği, Azerbaycan’ın savaşta stratejik üstünlük sağlamasında kilit rol oynadı.
Şuşa’nın Kurtuluşu ve Zafer Günü
44 günlük çatışmaların ardından, 8 Kasım 2020’de Şuşa şehri işgalden kurtarıldı. Şuşa’nın geri alınması, Karabağ savaşında bir dönüm noktası oldu ve Ermenistan teslim olma sürecine girdi. 10 Kasım 2020’de Azerbaycan ve Ermenistan arasında Rusya arabuluculuğunda bir ateşkes anlaşması imzalandı ve Ermenistan, Karabağ’dan çekilme sürecini başlattı.
Azerbaycan, Karabağ zaferini her yıl Zafer Günü olarak kutlamakta ve bu zaferi ulusal bir bayram olarak yaşatmaktadır. Azerbaycan için Karabağ’ın geri alınması, sadece bir toprak zaferi değil, aynı zamanda ülkenin bağımsızlığı, egemenliği ve milli birliği için büyük bir başarı olarak görülmektedir.
Bu zafer, Azerbaycan’ın bölgede ve dünyada güçlenmesinin yanı sıra, Türkiye ile olan kardeşlik bağlarını da perçinlemiş, İki Devlet, Tek Millet ruhunu yeniden canlandırmıştır.
Zafer Günü, Azerbaycan’da bir ulusal bayram olarak coşkuyla kutlanmakta, bu özel gün vesilesiyle ülkenin bağımsızlığı, egemenliği ve toprak bütünlüğü için canlarını feda eden şehitler saygıyla anılmaktadır. Bu yıl, Zafer Günü’nün 4. yılında, başkent Bakü başta olmak üzere Azerbaycan’ın dört bir yanında anma törenleri düzenlenmekte; sokaklar Azerbaycan ve Türk bayraklarıyla donatılmakta, Karabağ’ın kazanılması onuruna çeşitli etkinlikler gerçekleştirilmektedir.
