İzmir'in Radyoaktif Atıkları: Tehlikeli Madde Bulunan Toprağı Satıp Başka İlçeye Taşıdılar
İzmir'deki radyoaktif atıkların yönetimi, ciddi bir çevre felaketine yol açabilecek boyutlara ulaşmış durumda. Gaziemir ilçesinde, eski kurşun fabrikası atıkları yıllardır gömülü olarak bırakılmışken, son dönemde bu atıkların Torbalı ilçesindeki bir araziye izinsiz olarak döküldüğü ortaya çıktı. Bu olay, hem çevreciler hem de yerel halk tarafından büyük tepkilere yol açtı.
Gaziemir'deki Kurşun Fabrikası ve Radyoaktif Atıklar
Gaziemir’deki eski Aslan Avcı Kurşun Fabrikası’ndan çıkan atıklar, özellikle kurşun ve nükleer atıklar, bölgenin en büyük çevre sorunlarından birini oluşturuyor. 2010 yılına kadar faaliyet gösteren bu fabrikadan geriye, nükleer atıklar ve yüksek radyasyon değerleri kaldı. Türkiye Atom Enerjisi Kurumu tarafından yapılan testlerde, bu atıkların tehlikeli nitelikte olduğu tespit edilmişti. Ancak yıllarca bu atıklara dair etkin bir temizlik yapılmamış, çevreye ciddi zararlar verilmiştir.
Torbalı'ya Dökülen Radyoaktif Atıklar
Atıkların taşınmasıyla ilgili son gelişme, Torbalı ilçesindeki Yoğurtçular Mahallesi'nde meydana geldi. Burada, Gaziemir’deki eski kurşun fabrikasından çıkan radyoaktif atıkların, izinsiz bir şekilde boş bir araziye döküldüğü tespit edildi. Torbalı Belediyesi, zabıta ekiplerinin tespitinin ardından, bu atıkları taşıyan iki şirkete cezai işlem uyguladı. Ancak bu atıkların taşınması ve dökülmesiyle ilgili sorumluluk taşıyan Ekovar A.Ş. adlı temizlik firmasına yönelik herhangi bir açıklama yapılmadı.
Atıkların Nereden Geldiği ve Çevresel Etkileri
Atıkların döküldüğü alanın etrafında, daha önce güvenlik önlemleri alınmamıştı. Torbalı Belediye Başkanı Övünç Demir, bu atıkların İzmir’in farklı bölgelerinden taşındığını, 220 kamyon hafriyatın Yoğurtçular Mahallesi'ne döküldüğünü açıkladı. Bunlardan üç kamyonunun ise Gaziemir’deki eski kurşun fabrikasından geldiği belirlendi. Çevreciler ve ilgili otoriteler, bu durumun ciddi bir çevre felaketi oluşturduğunu ve hemen müdahale edilmesi gerektiğini belirtiyor.
İki Şirkete Ceza ve Ekovar'ın Durumu
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, radyoaktif atıkların taşınmasında sorumluluğu bulunan iki hafriyat şirketine 5 milyon 609 bin TL’lik ceza kesti. Ancak, bu atıkların temizlenmesinden sorumlu Ekovar A.Ş. hakkında herhangi bir açıklama yapılmadı. Ekovar, 2005 yılından beri çeşitli yerlerde temizlik işleri yapıyor, fakat şirketin nükleer atıklarla ilgili bir deneyimi olup olmadığına dair belirsizlikler mevcut.
Bölge Halkı ve Çevrecilerin Tepkisi
Ege Çevre ve Çalışma Platformu (EGEÇEP) sözcüsü Avukat Arif Ali Cangı, bu tür atıkların denetimsiz bir şekilde taşınmasının çevreye ciddi zararlar verdiğini belirtti. Ayrıca, Temmuz ayından bu yana Ekovar A.Ş.’nin yaptığı çalışmaları denetimsiz olarak sürdürdüğünü ve bu durumun sürdürülemez olduğunu vurguladı. Cangı, Gaziemir'deki atıkların derhal temizlenmesi gerektiğini ve sorumlular hakkında ciddi bir soruşturma başlatılması gerektiğini söyledi.
Gaziemir’de 18 Yıldır Çözülemeyen Atık Sorunu
Dr. Enver Yaser Küçükgül, Gaziemir’deki atıkların 18 yıldır çözülemediğini belirterek, yerel ve merkezi yönetimlerin sorumluluklarını yerine getirmediğini ifade etti. Küçükgül, nükleer atıkların temizlenmesiyle ilgili dünya çapında bir çözüm olmadığını, bu tür atıkların zararlarının uzun yıllar süreceğini vurguladı. Ayrıca, Torbalı’ya gönderilen atıkların aslında tarım alanlarına dökülmemesi gereken, tehlikeli atıklar olduğunu belirtti.
Sonuç ve Olası Gelecek
Bu çevre felaketi, sadece Gaziemir ve Torbalı’yı değil, İzmir’in geneli için bir tehdit oluşturuyor. Yerel halkın sağlığı ve çevre üzerinde uzun vadeli etkiler yaratabilecek bu tür radyoaktif atıkların denetimsiz bir şekilde taşınması ve gömülmesi, ciddi bir yasal ve etik sorun teşkil ediyor. Bu nedenle, yetkili kurumların sorumluluklarını yerine getirerek bu tür vakaların önüne geçmesi gerekmektedir.
