Bikmukhametova’nın Rusya-Ukrayna Vatandaşlık Çıkmazı: İstanbul Havalimanı'nda Mahsur Kaldı
1954 yılında, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) döneminde Ryazan şehrinde dünyaya gelen Bikmukhametova, hayatı boyunca SSCB’nin miras bıraktığı karmaşık bir siyasi ve toplumsal tarihin etkilerini yaşadı. Müslüman Tatar bir subayla evlenen Bikmukhametova, eşinin görevi gereği Rusya’nın birçok şehrinde ikamet etti. Ancak SSCB’nin dağılma süreciyle birlikte hayatları köklü bir şekilde değişti.
Eşinin son görev yeri, bugün Ukrayna sınırlarında kalan Poltova şehriydi. SSCB’nin yıkılmasının ardından cumhuriyetlerin bağımsızlıklarını kazanmasıyla Bikmukhametova ve ailesi Ukrayna vatandaşı oldu. Bu süreçte, eşi Ukrayna ordusundan istifa ederek Rusya’ya yerleşti. Ailesini de yanına alan eş, Bikmukhametova ve çocuklarını Rusya’ya getirdi. Ancak Bikmukhametova, Rus vatandaşlığına başvurmadı ve sadece Ukrayna pasaportuna sahip olmaya devam etti.
Rusya’ya Dönüşte Büyük Engel
Bikmukhametova, 2021 yılına kadar Ukrayna’ya hiç geri dönmedi. Ancak 2023 yılında, Ukrayna’da sahip olduğu bir konutla ilgili belgeleri teslim etmek üzere İstanbul üzerinden Ukrayna’ya gitti. İşlemlerini tamamladıktan sonra Rusya’ya geri dönmek istedi. Ancak Moskova’ya vardığında, Rus makamları tarafından ülkeye girişine izin verilmedi. Ukrayna vatandaşı olduğu ve vizesi bulunmadığı gerekçesiyle deport edilen Bikmukhametova, Türkiye’ye geri gönderildi.
İstanbul Havalimanı’nda Bekleyiş
9 Ekim’den bu yana İstanbul Havalimanı’nda kalan Bikmukhametova, adeta uluslararası bir vatandaşlık sorununun simgesi haline geldi. Giden yolcu katındaki kontuar bölgesinde valizi, çantası ve eşyalarıyla yaşamaya başlayan Bikmukhametova’ya, havalimanı çalışanları yardımcı oluyor. Gündelik ihtiyaçlarını gidermek için sınırlı imkanlarla yaşayan Bikmukhametova’nın hikayesi, vatandaşlık ve göçmenlik sorunlarının karmaşıklığını bir kez daha gözler önüne seriyor.
Geleceği Belirsiz
Bikmukhametova’nın durumuyla ilgili ne Ukrayna ne de Rusya makamlarından resmi bir açıklama yapıldı. Hukuki süreçlerin nasıl ilerleyeceği, Bikmukhametova’nın hangi ülkeye kabul edileceği veya vatandaşlık statüsünün nasıl düzenleneceği belirsizliğini koruyor. Bu trajik bekleyiş, vatandaşlık ve sınır politikalarının bireylerin hayatında nasıl dramatik sonuçlara yol açabileceğini gösteren bir örnek olarak dikkat çekiyor.
Bikmukhametova’nın İstanbul Havalimanı’ndaki bekleyişi sürerken, bu hikaye uluslararası kamuoyunun dikkatini çekmeye devam ediyor.
