Milyonlarca Kiracıyı İlgilendiren Gelişme: Aidat ve Giderlerin Sorumluluğu
Gayrimenkul hukuku uzmanları ve tüketici dernekleri, apartman ve site aidatlarının artışında genel kurul onayı olmadan hareket edilemeyeceğini vurguluyor. Bu konu, hem ev sahiplerini hem de kiracıları yakından ilgilendiriyor. İşte aidatlar ve giderlerle ilgili bilinmesi gereken detaylar:
Aidat Artışlarında Genel Kurul Zorunluluğu
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Ali Güvenç Kiraz, aidat artışlarının mutlaka genel kurulda bütçe veya ek bütçe üzerinden kararlaştırılması gerektiğini belirtiyor. Yöneticilerin genel kuruldan yetki almadan aidat artışı yapamayacağını ifade eden Kiraz, şu uyarılarda bulunuyor:
- Fahiş artışlara itiraz hakkı: Kat malikleri, yüksek aidatlara itiraz edebilir. Gerekirse bağımsız bölüm sayısının üçte biri kadar imza toplanarak olağanüstü genel kurul talep edilebilir.
- Lüks harcamalar aidata yansımaz: Yargıtay kararlarına göre, lüks harcamalar (havuz kaydırağı, çocuk parkı gibi) yalnızca talep eden malikler tarafından ödenir. Ancak ortak alan giderleri (asansör, havuz) herkesin sorumluluğundadır.
Kiracılar ve Ev Sahipleri İçin Aidat Sorumlulukları
Kiracılar yalnızca kullanım kaynaklı giderlerden sorumludur. Gayrimenkul hukuku uzmanları, aşağıdaki ayrımı yapmaktadır:
- Kiracının Ödemek Zorunda Olduğu Giderler: Temizlik, ısınma, aydınlatma, su gibi günlük kullanım kaynaklı giderler.
- Ev Sahibinin Ödemek Zorunda Olduğu Giderler: Asansör değişimi, mantolama, güçlendirme, kıdem ve ihbar tazminatları gibi demirbaş niteliğindeki masraflar.
Ali Güvenç Kiraz, kira kontratlarında yer alan “Tüm giderler kiracı tarafından ödenir” hükmünün geçerli olmadığını belirtiyor. Kiracılar, yalnızca bağımsız bölümün kullanımıyla ilgili masraflardan sorumludur.
Aidatlara İtiraz Süreci
Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü Başkanı Ali Yüksel, aidatlarla ilgili itiraz süreçlerinde dikkat edilmesi gerekenleri şu şekilde sıralıyor:
- Kat malikleri kurulunda aidatlara itiraz etmek isteyen malikler, toplantı tutanağına itirazlarını şerh olarak yazdırmalıdır. Aksi halde dava açma hakkı düşebilir.
- Toplantıya katılmayan malikler, kararı öğrendikten sonra 1 ay içinde dava açabilir.
Aidat Belirleme ve Yönetim Hataları
Ali Yüksel, yönetim hatalarının sıklıkla aidat belirleme süreçlerinde yaşandığını belirterek şu uyarılarda bulunuyor:
- Aidat artışları maliyetlere uygun olmalıdır. Gereksiz ve şişirilmiş bütçeler, mahkeme kararıyla iptal edilebilir.
- Yönetim planlarında malik ve kiracının sorumlulukları açıkça belirtilmelidir. Aksi halde genel kurul kararları iptal edilebilir.
Vatandaşlara Uyarılar
Tüketiciler Derneği (TÜDER) Genel Başkanı Levent Küçük, vatandaşların aidatların yüksekliğinden şikayet ederken toplantılara katılmadığını vurguluyor. Harcamaların ve bütçelerin sorgulanması gerektiğini belirten Küçük, şu önerilerde bulunuyor:
- Kat malikleri toplantılarına mutlaka katılın.
- Şerh koymadan imzalanan kararlar dava hakkınızı ortadan kaldırabilir.
Site ve Apartman Yönetimlerine Yeni Düzenleme Önerisi
Gayrimenkul uzmanları, site ve apartman yönetimlerinin profesyonel bir yapıya kavuşturulması gerektiğini belirtiyor. Yönetimlerin sertifika sistemi ile izlenmesi ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından denetlenmesi, aidatlarla ilgili sorunların çözümünde önemli bir adım olabilir.
Sonuç olarak, aidat ve giderlerle ilgili sorumlulukların doğru şekilde belirlenmesi, hem kiracıların hem de ev sahiplerinin mağduriyetini önlemek açısından büyük önem taşıyor.
